Sandıklı’da bulunan esnaf odaları ilçede yapılan her türlü sosyal olaylarda mutlaka görev almışlardır. Milli Bayramlar, önemli kutlamalar, hayır işleri esnafımızın büyük katkıları ile gerçekleşmiştir. Pek çok katkısı olan esnafımızla ilgili bu yazımda üç konuya değinip üç belge takdim edeceğim:

Sandıklı’nın 1926 ve 1927 yıllarında aldığı ve adının şu anda Türk Hava Kurumu’nda bile “Sandıklı Uçağı” olarak tescil edilen uçaklar için törenlere başta keçesi esnafı olmak üzere ilçedeki tüm kuruluşlar davet edilmiştir. Yine elimizdeki başka resmi belgelerde; davetiye, törenin programı, yapılacak etkinliklerin listesi vardır.

İlçede yapılacak bir tören için Belediye Başkanı ve aynı zamanda THK başkanı olan zatın resmi yazısında şu ifadeler vardır:

Bihi- Keçeci Esnafı Kethüdalığına

Yarın saat 12–13 arasında Yanık Kışla’da icrası mukarrer “Tayyare Matem İhtifali” merasimi icra edileceğinden saat on birde mahal-i mezkûrda esnafınızla beraber hazır bulunmanız mercudur. 16.Kanun-u sani. 1926    Belediye Reisi ve Tayyare Cemiyeti Reisi: İmza-Nuri

                        Belediye ve THK başkanının törene davet yazısı

NOT: Tayyare Matem İhtifali: Hava Şehitlerini Anma Törenidir. 1.Dünya Savaşı sırasında şehit olan kahraman havacıları anmak için törenler yapılmıştır. Yine 1951 yılına kadar “Tayyare ve Zafer Bayramı” kutlanırdı. Bu bayram daha sonra değişikliğe uğrayarak “30 Ağustos Zafer Bayramı” olarak kutlanmaya başlandı. Bu vesile ile tüm yetkililerden Sandıklı için şöyle bir teklifte bulunuyorum: Cumhuriyetin ilk yıllarında dedelerimizin aldığı ve THK ‘na hediye ettikleri iki uçağın maketlerini yaptıralım. Birisini Kaplıca kavşağına veya Uşak kavşağına, birini Şehir Kabristanlığı’nın önündeki üçgene koyalım. Ecdadımızın gururunu canlandıralım! Şu anda bu uçakların maketleri ve resmi kayıtları THK Genel Merkezinde mevcuttur.

Eski Hükümet Konağı önünde duran Sandıklı Uçağı maketi

Cumhuriyet Bayramı törenine bizzat Sandıklı Kaymakamlığı resmi yazı ile esnafı törene davet etmiştir. Resmi belgede şu ifadeler vardır:

Bihi

T.C. Sandıklı Kaymakamlığı- Keçeci Esnafı Kethüdalığına

Türkiye Cumhuriyeti’nin tarih-i ilanı yarınki pençşenbe gününe şeref-i müsadif olup vusta saat on birde merasim icra kılınacağından esnafınızla birlikte Hükümete teşrifleri mütemenna olunur. 28.Teşrin-i Evvel. 341            Kaymakam: İmza 

                                   Sandıklı Kaymakamlığı’nın resmi yazısı

İlçemizde 1873–74 yıllarında meydana gelen ve Kandilli Rasathanesi kayıtlarında “Sandıklı Depremi” olarak kayıtlı bulunan 9, 3 şiddetindeki depremde ilçemizde 1300 kişi ölmüş, pek çok ev cami yıkılmıştır. İşte bu camilerden biri de Küçi Cami’dir. Savaşların uzun sürmesi nedeniyle bu cami enkazı kalmış, cumhuriyetin ilanından sonra halk bir komisyon kurmuş, şimdi herkesin “Yeni Cami” diye bildiği Küçi Cami’yi yaptırmıştır. Keçeci esnafı Derneği bu cami için 60 lira para teberru etmiştir. Elimizde bu yardımlarla ilgili pek çok belge vardır. Sadece bir makbuzun arkasında şu ifadeler yer alır:

            Makbuzun arka yüzü. Ön yüzü ve diğer belgeler basılacak kitap çalışmamızdadır.

Keçeci Esnafının ashab-ı hayırları tarafından Küçi Cami Şerifi’nin inşaatına teberru eyledikleri altmış lira evrak-ı nakdiyenin beyanı:                                        Lira    Guruş

Hisar Mahallesinden Topbaş zade Hüseyin Usta yediyle                            10

Çakır Mahallesinden  Menzilci zade Ahmet ve Mehmet Usta yediyle        10

“          “          “          Kaba Ahmet zade Ali Osman Usta yediyle              10

“          “          “          Arap Hafız zade Bostan Mustafa Usta yediyle        10

Hisar Mahallesinden Kaba Ahmet zade Şaban Usta yediyle                       10

Çakır Mahallesinden Hacı Molla zade Mustafa ve İbrahim Usta yediyle    10

Cem’an yekûn altmış lira evrak-ı nakdiyedir:                                               60

            Bâlâda muharrer zevat-ı kiramlar tarafından Küçi Cami-i Şerifi inşaatına altmış lira evrak-ı nakdiyeyi teberru eyledikleri malum olmak üzere şerh verilmiştir.

16.Teşrin-i Sani.1926                         Kâtip: İmza-Mehmet Hilmi

NOT: Belgelerin asılları elimde olup, incelemek isteyenlere takdim edilebilir.

 Burada yayınlanan osmanlıca belgeleri bana veren Sadıkoğlu Hasan Pekbey e teşekkürlerimi sunarım.

18.09.2013

Hüseyin HÜSREVOĞLU

Emekli Öğrt. Araştırmacı-Yazar